

Referuar pamjeve të rralla, që mundën të filmoheshin pas rënies së diktatyurës, në fillim të fiteve ’90-të, kampi i Spaçit kishte këtë pamje. Të burgosurit e fundit politik u larguan nga ky kamp në qershor të vitit 1990.

Pasi ngarkoheshin me krahë vagonët, shtyheshin po me krahë për rreth një kilometër distancë deri në dalje të galerisë, ku ishin instaluar trimozhat, (një mekanizëm, ku zbrazeshin vagonat me mineral dhe prej aty ngarkoheshin kamionët). I burgosurit kthehej sërish në frontin e punës me vagonin bosh ose me trupat prej druri, me të cilat do të fortifikonin zonën ku kishte ndodhur shperthmi, proces që do të vijonte në fund, pasi të nxirrnin gjithë mineralin. Rutina e përshkrimit të kësaj rruge me vagonin e mbushur me mineral dhe kthimit përsëri në front, bëhej 7 herë në çdo turn.
Nisja për në punë për turnin e parë bëhej në orën 6 e 30 minuta, pasi numëroheshin nga policët në portën e daljes nga kampi, diku në krah të fjetoreve, të burgosurit viheshin rresht, shpesh jo të rregullt dhe gjarpëronin të përpjetën drejt zonave minerale, ku ishte caktuar të punonte brigada e tyre. Brigadat ishin të ndara sipas fluksit të të burgosurve në kamp. Në disa periudha të funksionimit të kampit të Spaçit, kishte edhe 50 të burgosur në një brigadë e ndonjëherë numri shkonte edhe 65 të burgosur. Ata vijonion rrugën deri në hyrjen e galerisë, ku ishin caktuar për të punuar.
Amortizimi i galerive, ishte nji prej pengesave të mëdha të procesit të punës së të burgosurve dhe shpesh në dëshmitë e tyre ata thonë se vështirësia më e madhe ishte të ngrije një vagon, kur ndodhte që të dilte nga shinat dhe të rrëzohej. I burgosuri detyrohej ta ngrinte i vetëm vagonin me forcën e shpatullave dhe pasi e rivendoste në shina e mbushte nga e para me mineralin e derdhur përtokë.
Pasditja në kamp, për të burgosurit e turnit të parë, vijonte pas apelit me atë që quhej edukim ideologjik. Në biblitekën e kampit, bëhej leximi i shtypit dhe i literaturës së PPSH-së. Në shumë dëshmi mësojmë se ky proces zgjaste nga ora 1710 – 1930. Për të burgosurit e ndërgjegjes, kjo ishte një tjetër formë dhune psikologjike.
Shpesh gjatë ndëshkimit 30 ditor në birucë, të dënuarit lidheshin këmbë e duar. Kjo ishtë një tjetër formë torture dhe një fenomen i hasur shpesh në dëshmitë e ish të burgosurve. Duke qenë lidhur ata nuk mund të ushqeheshin vetë dhe kur në qeli kishin edhe një shok tjetër ai e ndihmonte të dënuarin për t’u ushqyer. Ndërsa kur ishin vetem, nuk mundeshin as të mbuloheshin me batanijen e hollë, që ju linin natën në qeli, të cilën e kapnin herë me dhëmbë e herë me duart e lidhura.