

Në kthim, sapo mbërrinin në kamp, të burgosurit rebelë që refuzonin të punonin, futeshin në birucë ku mbaheshin të izoluar deri në 30 ditë. Në raportet zyrtare, zbulojmë se vetëm në gjysmën e parë të vitit 1980 kishin kaluar në birucë 118 të dënuar.

Spiunimet në ambjentet e kampit ishin nje prej fenomeneve më të përhapura në Spaç, sikurse edhe në të gjithë burgjet e komunizmit. Spiunët ishin të burgosur, që komanda e burgut i infiltronte ne dhomat, ku kerkonte të vilte informacion mbi aktivitetin e të burgosurve të caktuar. Ata i mblidhnin informcacionet dhe i raportonin tek operativi i burgut (punonjës i strukturave të Sigurimit të Shtetit, në ambjentet e kampit). Këto raportime shërbenin shpesh për të ridënuar të burgosur, që ishin në prag të lirimit. Këto personana mbanin në vëshgim një të burgosur të tillë dhe kjo detyrë ju caktohej direkt nga operativi i kampit. Të infiltruarit shpesh vendoseshin në të njëjtën dhomë fjetjeje me të burgosurin që mbanin nën survejim.
Nëpër fjetore, mes të burgosurve qarkullonin fshehurazi vepra të përkthyera në shqip, që komanda e kampit nuk i lejonte. Ato kopjoheshin e rikopjoheshin dhe të dënuarit i kalonin dorë më dorë për ti lexuar. Po ashtu edhe shkrimtarët dhe poetët e dënuar, kanë qarkulluar poezitë e tyre. Por në kamp shpesh policët bënin kontrolle të imtësishme e nëse kapeshin, ato ishin shkak për ridënime. Ndaj dorëshkrimet përgjithësisht fshiheshin në minierë, në vende të ndryshme, si tubat e ajrimit ose vende të veçanta krijuar nga vetë të burgosurit në armaturën e drunjtë të galerive. Ish i burgosuri i Spaçit, Filip Janila ka lënë këtë dëshmi për fshehjen e dorëshkrimeve:
“I merrnim këto dhe kur dilnim në punë nga kampi i vogël, ku ishin kapanonet e fjetjes, dilnim te kampi i madh që ishte vendi i punës. Kur futeshim në minierë, brenda nëpër galeri, i fshihnim atje tek armaturat, që i mbushnin armaturat me dru. Atje bënim kutitë me çantë prej kartoni edhe me letër katrama nga jashtë, i bënim tamam si dollape, edhe i fshinim atje brenda”.
Temperatura në galeritë e piritit ndryshonte në mënyrë ekstreme krahasuar me temperaturën jashtë galerive, ku të burgosurit dilnin për të zbrazur vagonët. Brenda temperaturat varionin nga 50 deri në 60 gradë celsius, ndërsa jashtë në dimër tmeperaturat shënonin edhe -20 gradë celsius. Në periudhën e dimrit, të burgosurit punonin brenda në galeri të zhveshur, ndërsa kur dilnin jashtë vishin peliçet që i mbanin në hyrje për tu mbrojtur sadopak nga ndryshimi ekstrem i temperaturave. Për këtë shkak, sëmundja që zotëronte gjithmonë në kamp, ishte ftohja. Ajo i shoqëronte të burgosurit për aq vite sa ata ishin të detyruar të jetonin në atë ferr.
Në zonën nr.2 të Spaçit nxirrej pirit, ndërsa në zonën nr.1 dhe nr.3 nxirrej bakër. Në të gjithë zonat norma ditore e çdo grupi, (një minator dhe dy vagoniste), ishte nxjerrja e 7 vagonave mineral, pastrimi i frontit nga inertet, vendosja e armaturave në të gjithe zonën që kishin punuar dhe hapja e vrimave që bëhej më pas nga një minator i lirë, pra jo i burgosur ( kjo, sepse ky proces kishte lëndë plasëse dhe për arsye sigurie, nuk i besohej kurrë një të burgosuri). Nga ky minator i lirë, vrimat mbusheshin me lëndë plasëse dhe shpertheheshin për turnin që do të vinte pas tyre. Turni i parë mbaronte pasi ishin mbyllur të gjithë këto procese pune prej grupit me 3 të burgosur.
Amortizimi i galerive, ishte nji prej pengesave të mëdha të procesit të punës së të burgosurve dhe shpesh në dëshmitë e tyre ata thonë se vështirësia më e madhe ishte të ngrije një vagon, kur ndodhte që të dilte nga shinat dhe të rrëzohej. I burgosuri detyrohej ta ngrinte i vetëm vagonin me forcën e shpatullave dhe pasi e rivendoste në shina e mbushte nga e para me mineralin e derdhur përtokë.